Herpes virüsünün neden olduğu uçuk; dudaklarda, deride, diş etinde ve ağız çevresinde meydana gelen viral bir enfeksiyondur. Bu hastalık bül, püstül (içi sıvı dolu) ve vezikül gibi belirtiler ile ağız çevresinde çapı yaklaşık 1.5 2 cm olan lezyonlara neden olmaktadır. Uçuk yaşayan kişiler genellikle uçuk hastalığının belirtileri şeklinde aramalar yapmaktadır. Buna net bir cevap vermeden önce uçuğun neden meydana geldiğini bilmek gerekir.
Günümüzde dünyanın yaklaşık %90’u herpes virüsünü taşımaktadır. Bu virüs türü ağız içerisinde en sık enfeksiyona neden olan viral etkendir. Tüm insanlarda aynı derecede viral enfeksiyona neden olabilen bu virüs türü özellikle ağız çevresinde enfeksiyona neden olduğunda yaşam kalitesini oldukça etkilemektedir. Uçuğun etkeni olan herpes virus (HPV) 5000 kadar türe sahiptir ve bunlardan yalnızca 8 tanesi insanlarda enfeksiyona neden olmaktadır.
Herpes virüsü yaygın olarak ağız çevresini ve deriyi tutsa da nadiren de olsa genital bölgede enfeksiyonlara neden olabilmektedir. Birbirine benzer belirtiler gösteren bu uçuklar cinsel temas ve vücut sıvılarıyla bulaşma gösterebilmektedir.
Uçuk Neden Oluşur ?
Uçuk tablosu herpes virüsünün neden olduğu viral bir enfeksiyondur. Toplumda her 10 kişiden 9’unu etkileyen bu hastalık kolaylıkla bir kişiden diğerine bulaşabilmektedir. Ciddi problemlere yol açmayan uçuklar eğer virüs mevcut ise kişinin bağışıklık sisteminin zayıfladığı durumlarda (kanser, organ nakli otoimmün baskılayıcı ilaçların kullanımı vs.) ortaya çıkmaktadır.
Herpes virüsü çeşitli şekillerde bir kişiden diğerine bulaşır. Bu bulaşmalar uçuğun çıktığı zaman da olabilir sadece taşımanın olduğu zamanlar da olabilir. En sık virüsün aktif olduğu zaman bulaşma olan herpes virüsü uzmandoktor görüşlerine göre şu şekillerde bulaşabilmektedir;
- Anne herpes virüsünü taşıyorsa doğum esnasında bebeğine de bulaşır
- Öpüşme
- Uçuk lezyonlarının içindeki sıvıyla temas etme
- Cinsel ilişki
- Virüs taşıyan kişilerin vücut sıvıları ile temas etme gibi yollarla bulaşabilmektedir.
Herpes virüsü her an uçuğa neden olmamaktadır. Bazı faktörler herpes virüsünün uçuk çıkarmasına neden olmaktadır. İşte herpes virüsünün uçuk çıkarmasına neden olan risk faktörleri;
- Bağışıklık sisteminin zayıf olması
- Yorgunluk
- Stres
- Uykusuzluk
- Yüksel ateş
- Regl döneminde bulunma
- Depresyon ve duygusal boşluk hissi
- Erken yaştaki çocuklarda sık görülmekle beraber güneş ışığında fazla bulunma gibi nedenler uçuğun ortaya çıkmasını kolaylaştıran etmenlerden bazılarıdır.
Uçuk Hastalığının Nedenleri Nelerdir ?
Uçuk genel olarak ciddi problemlere yol açmayan hafif seyirli bir hastalıktır. Bu belirtilerin şekli kişiden kişiye değişiklik göstermektedir. Herpes virüsü yaygın olarak dudak ve ağız çevresinde lezyonların oluşmasına neden olmaktadır. Herpes virüsü bu lezyonları yalnızca bağışıklık sisteminin zayıfladığı durumlarda ortaya çıkarabilmektedir. Aniden ortaya çıkan bu lezyonlar ilk aşamada kaşıntı ve hassasiyet ile kendisini belli etmektedir. Uçuk yaşayan kişilerde sıklıkla kızarıklık, kaşıntı, karıncalanma, ağrı, deride kabarcıklar ve lenf bezlerinde şişlik gibi yaygın belirtiler gözlenmektedir.
Uçuk Tanısı Nasıl Konulur, Tedavisi Nasıldır ?
Uçuk, deride meydana getirdiği lezyonlar sebebiyle kolaylıkla teşhis edilebilen bir hastalıktır. Ağız çevresinde çıkan lezyonların kültür ortamına alınmasıyla da kesin tanı konulabilmektedir.
Uçuk hastalığı genel olarak tedavi gerektirmeyen ve kendiliğinden geçen bir hastalıktır. Virüs hastalıklarında hastalığı ortadan kaldırabilecek bir ilaç olmadığı için semptomlara göre (belirtilere özgül) tedavi planlanmaktadır. Uçuk tedavisi ateşin düşürülmesi ve ağrının ilaç yardımıyla kesilmesine yöneliktir. Tedavi süresince de hasta sıvı takviyesi ve vitamin takviyesi verilir.
Uçuk hastalığında kullanılan antiviral ilaçlar oluşan lezyonların sayısını ve iyileşme süresini en aza indirmektedir. Genel olarak %1 orana sahip pensiklovir krem ve bağışıklığı büyük oranda hastalar için %5 oranında asiklovir etkili merhemler kullanılır. Bu tedaviler ülkemizde dermatoloji doktorları tarafından uygulanmaktadır.
Uçuk hastalığı kişinin bağışıklık düzeyine göre farklılık göstermekle beraber 5 ila 10 gün içerisinde iyileşme gösterir. Uçuklu bölge ile oynamak, sıkmak veya patlatmak gibi uygulamalar bu süreyi daha fazla uzatabilmektedir. Uçuk ortadan kaybolsa bile lezyonun kabukları ve izleri kalabilir. Viral bir hastalık olduğu için kişi ömrünün sonuna kadar bu uçukları tekrar yaşayabilmektedir. Uçuğu geçirmek için internet sitelerinde birçok öneri bulunsa da asıl önemli olan bağışıklığın korunması ve ciddi lezyonlarda dermatoloji doktorlarına görünmektir.
